«Ο Χρουσαϊτος και η Βασιλοπούλα» σημείωμα σκηνοθέτη

“Σαν το σιτάρι απέραντη στον κόσμο αλήθεια
κι απ’ τον καθάριο σπόρο της φυτρώνουν παραμύθια
καλότυχος όποιος μπορεί τα στάχια να θερίσει
και το σιτάρι απ’ τ’ άχυρο καλά να ξεχωρίσει
για τον μικρό τον κόπο του μεγάλο κέρδος μένει
όλη η αλήθεια που θα βρει στα ψέματα κρυμμένη”

Γ. Δροσίνης

Συναντήθηκα με το “Χρουσαϊτό Άτυ και τη Βασιλιοπούλα Ροδογάλη” το 1990. Ήταν μια δεκαετία που το ελληνικό θέατρο έκανε μια αποφασιστική στροφή προς τη Δύση. Οτιδήποτε προερχόταν από την ελληνική παράδοση το θεωρούσαμε “φολκλόρ” και ριχνόταν στον Καιάδα.
Κι εγώ μόλις ανακάλυψα έναν ως τα τότε ανεξερεύνητο πλούτο, για το θέατρο. [δεν ήταν γενικά ανεξερεύνητος όμως, ήταν για σένα και ίσως για το θέατρο της εποχής]. Έναν πραγματικό θησαυρό…
Χάρη στη σπουδαία παραμυθού και συντοπίτισσά μου Μαρούλα Κλιάφα είχα στα χέρια μου τις πιο ωραίες συλλογές ελληνικών λαϊκών παραμυθιών. Είχαμε αποφασίσει με την ομάδα μου, το θέατρο “Άνθος της Ήβης” να ανεβάσουμε ένα ελληνικό λαϊκό παραμύθι. Είχα εγώ την ευθύνη της επιλογής, δεν δυσκολεύτηκα γιατί από τα χίλια και πλέον παραμύθια που διάβασα ο “Χρουσαϊτός” φαινόταν σα να είχε ειπωθεί όχι για να λέγεται ή να διαβάζεται σε άλλους, αλλά για να παίζεται.
Όταν το διάβασα το έβλεπα να ζωντανεύει πάνω στη σκηνή, ξεδιπλώνοντας μαγικές εικόνες που ήθελα να τις φτιάξω αμέσως…
Πέρασαν πολλά χρόνια και ο “Χρουσαϊτός” ταξίδεψε στην Αθήνα, στην Καλαμάτα, στα Τρίκαλα, στα Γιάννενα, στη Σουηδία, στην Κύπρο… και τώρα ήρθαμε και στις Σέρρες, να φτιάξουμε μια καινούργια εκδοχή.
Ένα έργο τέχνης στα χέρια ενός καλλιτέχνη, με την πάροδο του χρόνου ωριμάζει, μεταπλάθεται, αλλά και πλουτίζει αυτόν που το κρατάει.
Για μένα έγινε η Βίβλος των παραμυθιών. Ο λόγος του, οι λέξεις του, η σπάνια αυτή λαλιά της Σμύρνης, στις αρχές του 1900, που τόσο ωραία και μοναδικά μας το κληροδότησε αυτή η Σμυρνιά, ανώνυμη, αλλά τόσο χαρισματική κυρία, απέκτησαν μέσα μου την ίδια αξία που έχουν τα ποιήματα του Γιώργου Σεφέρη, του Ελύτη, του Καβάφη. Το αγάπησα όπως αγαπώ τον Ερωτόκριτο και τη Γυναίκα της Ζάκυνθος. Και τη χαρά μου για αυτήν την συνάντηση με αυτό το παραμύθι θέλω να την μοιράζομαι με άλλους ανθρώπους. Γιατί το παραμύθι είναι αυτό που θα θέλαμε να είναι ο κόσμος. Και όσο πιο σκληρός και ωμός είναι αυτός ο κόσμος, τόσο πιο πολύ ανάγκη το έχουμε.
Θέλω ακόμα στα 45 μου να πιστεύω στο “αόρατο” γιατί μόνο έτσι κρατάω άσβεστη την ελπίδα ότι θα πραγματοποιηθούν τα όνειρά μου.
Τάσος Ράτζος