Όταν ο Καλλικράτης συνάντησε τον Στρος – Καν

Του Θανάση Λάππα, επικοινωνιολόγου, πολιτικού επιστήμονα

Η αλλαγή είναι η ίδια η φύση της ζωής, συνώνυμη της ελπίδας. Όμως, πλέον, κάθε φορά που την προτείνουν οι πολιτικοί, προσωπικά κουμπώνομαι. Δε θα με ξαναπιάσουν κορόιδο, λέω. Ελα όμως που ανήκω σ’ αυτόν το λαό «τον πάντοτε ευκολόπιστο τον πάντοτε προδομένο».
Ετσι πίστεψα στη μεταπολίτευση (μεταβολή του πολιτεύματος και του τρόπου διακυβέρνησης), στην «αλλαγή», στον «εκσυγχρονισμό», στην «επανίδρυση του κράτους». Και τώρα που η χώρα πνέει τα λοίσθια, μου λένε να πιστέψω στην ανάσταση…
Ξημέρωσε 21η Απριλίου και, καθώς το καλό ορίζεται σε σχέση με το κακό, είπα να κάνω ένα δημοκρατικό τσεκ για να δω πού βρισκόμαστε.
Τρόμος
Τρόμος τότε, τρόμος τώρα. Μας τρομοκρατούν με την τρομοκρατία, τα spread, τα επιτόκια, τους λογαριασμούς, τη χρεοκοπία, τα λουκέτα, την ανεργία. Η ΕΡΤ μας «ενημέρωνε» κάποτε, οι εργολάβοι και οι μεγαλο-επιχειρηματίες στις μέρες μας. Φυγή στο εξωτερικό τότε, οικονομική μετανάστευση ξεκινά πάραυτα. Εφευγαν τα λαμπρά μυαλά εκείνο τον καιρό, «θα μείνει το κατακάθι» σύντομα. Εξορία και βασανιστήρια τα πέτρινα χρόνια, εξαθλίωση και περιθωριοποίηση σε έξαρση.
«Αποφάσιζαν και διέταζαν» τότε. Τώρα «ψηφίζουμε κάθε τέσσερα χρόνια, όταν οι μεγάλες επιχειρήσεις αποφασίζουν καθημερινά».
Χούντα είχαμε τότε, δήθεν, κατ’ επίφαση δημοκρατία σήμερα. Ευτυχώς η τελευταία, με μεταρρυθμίσεις, τομές και αλλαγές ,μπορεί ειρηνικά, χωρίς πολυτεχνεία, να εξελιχθεί σε μια αληθινή δημοκρατία.
… και συναλλαγή
Η διοικητική μεταρρύθμιση που προωθεί η κυβέρνηση υπόσχεται – τι άλλο – μια καλύτερη ζωή μέσα από αλλαγές στη διοίκηση, συμμετοχικές διαδικασίες και μεγάλα έργα υποδομής. Αν καταφέρει να διαβεί τις συμπληγάδες της συναλλαγής.Ήδη μετρά τις πληγές της. Τώρα τη σκυτάλη παίρνουν οι δημότες και οι υποψήφιοι. Είναι αυτοί που στο εξής θα τρέξουν τον Καλλικράτη.
Μια ματιά στη δομή της ψήφου και θα παρατηρήσουμε ότι αυτή παραμένει διαχρονικά αναλλοίωτη, εφόσον η πολιτική κουλτούρα της υποταγής δεν έχει αλλάξει. Συγγένεια, κομματισμός, βιοπορισμός και οικονομικές εξαρτήσεις έχουν το πάνω χέρι, νοθεύουν τη δημοκρατική επιλογή.
Η ψήφος βγαίνει στο σφυρί και, όπως θα βυθιζόμαστε όλο και πιο βαθιά στην οικονομική ύφεση, η συναλλαγή και η πελατειακή σχέση θα γνωρίσουν μεγάλη αίγλη. Αντίθετα αξιοκρατία και ορθολογισμός θα παραμείνουν στα αζήτητα, όπως και οι έχοντες κατάρτιση και προσωπικότητα. Θα προχωρήσουν αυτοί που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο υποτίθεται μπορούν να βοηθήσουν… Οι εξαιρέσεις θα επιβεβαιώσουν τον κανόνα. Μεγάλοι πρωταγωνιστές των επερχόμενων εκλογών το χρήμα… και η ανέχεια! Ο Καλλικράτης στης ανάγκης τα θρανία.
Όταν ο πόθος για ζωή κατάντησε αγώνας επιβίωσης, με την ανεργία να περιμένει στη γωνία, τότε οι διακηρύξεις για ποιότητα ζωής και συμμετοχική δημοκρατία είναι κοροϊδία.Η δημοκρατία για να λειτουργήσει απαιτεί ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης. Από την άλλη, χρόνια τώρα οι πολίτες είναι «θεατές των λόγων και ακροατές των έργων». Οι υποσχέσεις, έχουν καταλάβει, δεν δεσμεύουν παρά αυτούς που τις ακούν. Αυτοί που τις δίνουν έχουν ήδη προσχωρήσει εκόντες άκοντες στον Καλλικράτη, ζητούν πόρους και αρμοδιότητες, δηλώνουν έτοιμοι να μεγαλουργήσουν. Αν άκουγαν το φιλόσοφο, θα μάθαιναν ότι «ζούμε τη ζωή προς τα εμπρός αλλά την κατανοούμε προς τα πίσω». Τα κλειστά μάτια του «δολοφονημένου» Καποδίστρια, που για χρόνια υπηρέτησαν, θα έπρεπε να ανοίξουν τα δικά τους. Πάνω από τη σορό του να κοιτάξουν πίσω, να διδαχθούν από τις αστοχίες, τα λάθη και τις παραλείψεις τους.
Η σοφία, η ποιότητα και η προσωπικότητα των αιρετών θα επηρεάσει καθοριστικά την απόδοση του Καλλικράτη. Αυτοί θα μεταδώσουν, θα μεταλαμπαδεύσουν νοοτροπίες και συμπεριφορές, θα λειτουργήσουν ως πρότυπα, θα εμπνεύσουν. Από το δικό τους savoir faire (δεξιότητες), από το αν λειτουργήσουν ως Ευρωπαίοι statesmen ή προσαρμόσουν τον Καλλικράτη στη δική μας βαλκανική – μεσανατολική πραγματικότητα θα εξαρτηθεί εάν το σκάφος θα φτάσει στον προορισμό του ή θα βυθιστεί στο τρίγωνο δημότης – πελάτης / αιρετός – παροχέας / συναλλαγή.
Βαλκανιοποίηση
Ζούμε στη χώρα του διχασμού και του ατέρμονου κοινωνικού εμφύλιου. Η βαλκανιοποίηση των τοπικών κοινωνιών είναι το κερασάκι στην τούρτα. Χρόνιες βεντέτες, κόντρες, έριδες και ξεσυνερίσματα ταλανίζουν τα χωριά. Άλλα πάλι μας συστήνονται με διπλά ονόματα, λόγω ράτσας, με πολιτιστικούς (!) συλλόγους στα μαχαίρια, χώρια εκκλησίες και νεκροταφεία. Μέχρις εκεί!
Την ίδια στιγμή, η ψηφοθηρική πολιτική των αιρετών ρίχνει λάδι στη φωτιά. Οι οικισμοί χωρίζονται σε πατρίκιους και πληβείους με τις φυγόκεντρες δυνάμεις να κατισχύουν. Χωρίς ομοθυμία, ισοπολιτεία και συνέργεια προχωράμε οπισθοχωρώντας. Καλύτερη απόδειξη το δημογραφικό, οι δείκτες ανάπτυξης ή καλύτερα υπανάπτυξης.
Δημοτικό διήγημα
Στο πνεύμα των σαρωτικών αλλαγών, που θα αναμορφώσουν το κοινωνικο-οικονομικό πεδίο στη χώρα μας, υπό τη σκέπη του Καλλικράτη είναι ευκαιρία να αναδείξουμε, να αξιοποιήσουμε αυτά που μας ενώνουν, να εξαλείψουμε όλα εκείνα που μας χωρίζουν και μας πληγώνουν. Με ιδέες και πρωτοβουλίες μπορούμε να σφυρηλατήσουμε την τοπική συνοχή, η οποία θα ευνοήσει τη δημιουργία δημοτικής ταυτότητας μέσα από κοινούς στόχους, μνήμη και προορισμό.
Οι ΗΠΑ χρειάστηκαν πάνω από 150 έτη για να τα βρουν, η ΕΕ μετά από μισόν αιώνα ψάχνεται και στην Ελλάδα είμαστε ενωμένοι μόνο όταν κερδίζει η εθνική.
Εν κατακλείδι, ο τρόπος με τον οποίο θα πολιτευθούν οι υποψήφιοι, τα μηνύματα που θα επιδιώξουν να περάσουν και κατά πόσον οι ψηφοφόροι θα ανταποκριθούν θα καταδείξει εάν έχουμε διδαχθεί από την καθολική μας κρίση ή εάν «έτσι πάει η Ελλάδα».
Ο Καποδίστριας ήταν η χαρά των αιρετών, απ’ ότι φαίνεται ο Καλλικράτης υλοποιείται προς τέρψη των ιδίων.