Η ΠΑΡΑΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΣΤΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ ΤΗΣ

Tου Πασχου Μανδραβελη
Μερικοί κακεντρεχείς παράφρασαν το παλιό διαφημιστικό σλόγκαν ως εξής: «Για να ξέρετε και όσα δεν συμβαίνουν γύρω σας, μια εφημερίδα υπάρχει». Το πρόβλημα όμως είναι πως ήταν τρεις οι κυριακάτικες εφημερίδες που δημοσίευσαν την είδηση για τη συνάντηση Καραμανλή-Ερντογάν· απλώς η μία από αυτές -«Το Βήμα»- είχε και τις λεπτομέρειες της συνάντησης. Εγραφε για παγωμένα χαμόγελα, για ψυχρές χειραψίες και άλλα παγερά.
Η συνάντηση τελικά δεν έγινε. Αναβλήθηκε γιατί ξαφνικά το Σάββατο ο Ερντογάν αποφάσισε να μην έρθει για τα εγκαίνια του Νέου Μουσείου στην Αθήνα. Οι εφημερίδες, όμως είχαν ήδη τυπωθεί και πετούσαν για να βρεθούν Κυριακή πρωί στα περίπτερα της επαρχίας.
Ετσι στις επαρχιακές πόλεις οι αναγνώστες βρέθηκαν την Κυριακή το πρωί προ εκπλήξεων. Από το περασμένο βράδυ είχαν ακούσει στην τηλεόραση τον Ερντογάν να λέει γιατί δεν θα πάει στην Αθήνα, ενώ την Κυριακή το πρωί διάβαζαν λεπτομέρειες για τη συνάντησή του με τον Ελληνα πρωθυπουργό.
Το ψεύτικο ρεπορτάζ για τη συνάντηση Καραμανλή-Ερντογάν έχει δύο σκέλη που πρέπει να μας προβληματίσουν. Το ένα είναι δημοσιογραφικό και το άλλο είναι πολιτικό.
Σε ό,τι αφορά το πρώτο αποδεικνύεται περίτρανα ότι οι επιχειρήσεις Τύπου δεν μαθαίνουν από τα λάθη τους. Δεν είναι η πρώτη φορά που δημοσιεύουν λεπτομέρειες πολιτικών γεγονότων που τελικά δεν υπήρξαν.
Το 1981 ο Γεώργιος Ράλλης ζήτησε να δει τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης Ανδρέα Παπανδρέου. Την ημέρα της συνάντησης οι απογευματινές εφημερίδες είχαν κυκλοφορήσει έχοντας σε πρωτοσέλιδους τίτλους την ηρωική φράση του Ανδρέα: «Φύγετε, δεν σας αντέχει άλλο η χώρα». Στο ρεπορτάζ που ακολουθούσε υπήρχαν οι λεπτομέρειες της συνάντησης, τι είπε ο ένας και τι απάντησε ο άλλος. Μόνο που η συνάντηση δεν είχε γίνει ποτέ. Αναβλήθηκε την τελευταία στιγμή και οι ελληνικές εφημερίδες, που υποκρινόταν στο κοινό τους ότι είναι απογευματινές, βρέθηκαν εκτεθειμένες.
Πριν από δύο χρόνια επαναλήφθηκε η ίδια γκάφα. Οι περισσότερες κυριακάτικες εφημερίδες είχαν ρεπορτάζ για τις επόμενες κινήσεις του κ. Σάββα Τσιτουρίδη (το «Βήμα» μάλιστα είχε πρώτο θέμα τη συνέντευξη του πρώην υπουργού με τίτλο «Γιατί δεν παραιτούμαι») μόνο που ο κ. Τσιτουρίδης παραιτήθηκε ξαφνικά το Σάββατο μεσημέρι. Οι εφημερίδες βρέθηκαν πάλι εκτεθειμένες διότι υποκρίνονται ότι είναι εφημερίδες, ενώ κατ’ ουσίαν είναι εβδομαδιαία πολυ-έντυπα που για να καλύψουν τις ανάγκες της αγοράς αρχίζουν να τυπώνονται από την Παρασκευή.
Αυτά όμως αφορούν τη βιομηχανία ενημέρωσης που δεν ξόδεψε απερίσκεπτα το μεγαλύτερο κεφάλαιό της, την αξιοπιστία των προϊόντων της.
Το πολιτικό σκέλος της υπόθεσης είναι πιο σοβαρό και έχει να κάνει με περισσότερους από τους αναγνώστες των εφημερίδων. Αφορά όλους τους πολίτες. Οι λεπτομέρειες και τα περί ψυχρότητας είναι κοινά στις εφημερίδες που δημοσίευσαν το ρεπορτάζ για την ανύπαρκτη συνάντηση. Αυτό σημαίνει ότι η πηγή τους ήταν ίδια· οι λεπτομέρειες της ανύπαρκτης συνάντησης διοχετεύθηκαν την Παρασκευή από κάπου. Σημαίνει επίσης ότι οι Τούρκοι ήδη ήξεραν τις προθέσεις του Ελληνα πρωθυπουργού και γι’ αυτό ίσως ανέβαλαν τη συνάντηση.
Το ερώτημα όμως είναι: μπορεί να έχουμε αξιόπιστη διπλωματία, διοχετεύοντας δύο μέρες πριν από την τακτική και τις διαθέσεις του πρωθυπουργού κατά τη συνάντηση; Με άλλα λόγια έτσι διαμορφώνονται οι ελληνοτουρκικές σχέσεις; Σύμφωνα με τις ανάγκες των κυριακάτικων φύλων;
Ή μήπως απλώς στήθηκε ένα επικοινωνιακό χάπενινγκ, το οποίο δεν υλοποιήθηκε επειδή ενόχλησε τον Τούρκο πρωθυπουργό και αποφάσισε να μην τιμήσει με την παρουσία του τα εγκαίνια του Νέου Μουσείου, στα οποία -όπως τελικά διαμορφώθηκε ο κατάλογος των συμμετεχόντων- θα ήταν ο σημαντικότερος προσκεκλημένος;